Grup Dinamikleri ve Ekip Çalışması

Grup Dinamikleri ve Ekip Çalışması

                                                                                   

      Grup; belirli bir amaç doğrultusunda bir araya gelen, birbirleriyle iletişimi olan, birbirini etkileyen ve birbiriyle bağımlı olan iki ya da daha fazla kişinin bir araya gelmesine denir.

     Gündelik hayatın her alanında olan gruplar bazı benzer özelliklere sahiptir. Bir grubun özellikleri şunlardır:

1. İki ya da daha fazla kişiden oluşurlar.
2. Biçimsel sosyal yapısı vardır (kurallar belirlidir).
3. Ortak bir kaderi vardır.
4. Ortak amaçlara sahiptirler.
5. Yüz yüze etkileşim vardır.
6. Gruptaki her üye birbirine bağlıdır.
7. Grup üyeleri kendi kendilerine tanımlarlar.
8. Diğerleri tarafından tanınırlar.

Grupları sınıflandırmanın en temel yolu biçimsel ve biçimsel olmayan gruplar şeklindendir. Biçimsel gruplar bir organizasyon tarafından belirli hedeflere ulaşmak için oluşturulurken, biçimsel olmayan gruplar kendiliğinden oluşur.

Yönetim ve organizasyondaki biçimsel gruplar şunlardır:

1. Emir grupları
2. İş grupları
3. Fonksiyonel gruplar

Biçimsel olmayan gruplar ise doğal olarak ve bireylerin ortak ilgileri ve paylaşılan değerleri açısından oluşurlar:

1. Çıkar grupları
2. Arkadaşlık grupları
3. Referans grupları

Grup dinamiği grubun içinde beliren değişmelerin grup üyeleri ve grup yapısı üzerinde ortaya çıkaracağı etki ve tepkilerdir.

      En fazla kullanılan grup dinamiği modeli Bruce Tuckman tarafından önerilen modeldir. Bu model oluşum, karmaşa, düzenleme, performans ve çözülme aşamalarından oluşmaktadır.

     Oluşum: Bu aşamada gruplar bazı belirsizliklere sahiptir. Grubun liderliği ya da görevin doğası belirlenmemiştir. Bu yüzden grup dinamiği oluşturma aşamasında grup üyeleri birbirlerini tanırlar ve beklentilerini grupla paylaşırlar.

     Karmaşa: Bu aşamada grup büyük anlaşmazlıklar ve çatışma yaşar. Amaçlar ve güç tartışılır. Eğer çatışma çözülmezse grup dağılacak ya da bir sonraki aşamaya geçmeden ömrünü etkisiz bir şekilde sürdürecektir. Ancak çözüme ulaşırlarsa kaynaşma durumu olur ve kendilerine pozitif bir tecrübe olarak kalır.

     Düzenleme: Bu aşamada bireysel farklılıklar tanınacak ve grup üyeleri grup kaynaşması ve kimliği duygusunu geliştirmeye başlayacaklardır. Grup normları ve grup dinamiği bütünleşecek ve bu işbirlikçi efor güzel sonuçlar ortaya çıkaracaktır.

     Performans: Grup olgunlaşmış ve kaynaşma seviyesi en üst düzeye çıkmıştır. Grup dinamiği ve yapısı en sağlam haline kavuşmuştur. Bireyler bir diğerini kabul eder ve çatışmalar grup tartışması ile halledilir. Grup kararları duygusal faktörlerden ziyade ilgili hedeflere odaklanarak rasyonel bir süreç yoluyla alınır.

     Çözülme: Bu aşama her grupta görülmez çünkü bu grubun dağılması ile nitelenir. Bazı gruplar nispeten daha kısa ömürlüdür. Çözülme nedenleri değişiklik gösterse de, görevin tamamlanmış olması ve bireylerin kendi yollarına gitmek istemesi en yaygın sebeplerdir.

     Grup dinamiğini etkileyen faktörler şöyle özetlenebilir:

• Grup üyelerinin bilgisi, yetenekleri, kişilik özellikleri,
• Grubun yapısı (grubun büyüklüğü, gruptaki roller, grup normları, gruptaki bağlılık)
• Grubun içerisindeki süreçler (iletişim, karar verme, güç, çatışma etkileşimleri)
• Grup görevleri (karmaşıklık ve birbirine bağlılık)

     Gruplarda Karar Alma

     Gruplarda karar alma çeşitli yöntemlerle karşımıza çıkmaktadır Bunlar; Oy birliği kuralı, patron karar verir kuralı, çoğunluk kazanır kuralı, doğru kazansın kuralıdır.

     Oybirliği kuralı; grup üyelerinin hepsinin aynı görüş yönünde oy vermesidir. Oy birliğinde karar almak zordur. Sık sık uzlaşma gerektirir ve bazen karara varamamayla sonuçlanır. Ancak gruplar oy birliği ile bir karar alabildiklerinde sonuçtan daha fazla doyum almak eğilimindedir.

     Patron karar verir kuralında; son sözün grubun hiyerarşisinin en tepesindeki isme aittir.

     Çoğunluk kazanır kuralı; çoğunluk çok küçük bir farkla kazanmış olsa bile grup en sonunda en çok destek alan konum yönünde karar verir.

     Doğru kazansın kuralında; gruplar inanç yerine gerçekleri tartışıyorlarsa, bir çözüm doğru, diğeri yanlışşa, bir doğru kazansın kuralı benimsemek eğilimindedir. Bilgi sunumu ve tartışmaların bir sonucu olarak grup üyeleri belirli bir konumun doğruluk ya da gerçekliği başlangıçta küçük bir azınlığın fikri bile olsa kazanacaktır.

     Grup kararlarıyla ilgili araştırmalar, başlangıçta grup üyelerinin fikrini ve tartışılan konunun türünü bilirsek genellikle grubun kararlarını önceden kestirebileceğimize işaret etmektedir.

     Grupta daha iyi karar almak, katılanların ilgilerine ve gruba bağlılık hissetme düzeylerine bağlıdır.

     Grupta daha iyi karar almak için,

1.Farklı kanaatler aranmalıdır.

2.Çoğunluk oylaması, zaman sınırlaması, ortalama bulma teknikleri kullanılmamalıdır.

3.Herkese kendi bakış açısını savunma olanağı verilmelidir.

4.Hazır çözümlere, otoritenin kanıtlarına başvurulmamalıdır.

     Ekip Çalışması ve Ekiplerin Yönetimi

     Ekip; ortak hedeflere adanmış, görevlerini yaparken birbirine güvenen ve yüksek kalitede ürün veren insan topluluğudur.

     Ortak bir amaca, yaklaşıma ve bir dizi performans amaçlarına bağlı olan, belirli becerilere sahip insan grubudur.

     Günümüzde iş yapmak, iş yönetmek ekip çalışmasını gerektirir. Üretimde, ticarette, hizmetlerde işlerin boyutları genişlemekte ve nitelikleri daha karmaşık hale gelmektedir. Bunun sonucunda bireysel çabalar yetersiz kalmakta, bireylerin kapasite sınırları zorlanmaktadır

     Bu nedenle, başarılı iş yönetimi güçlü ekipler oluşturmayı ve bu ekipleri yüksek performansla çalıştırmayı gerektirir. Ekip çalışması, performans ve iş tatmini açısından iş yönetiminin en önemli keşiflerinden biridir. Ekiplerin bu anlamda başarılı olması ekip üyelerinin birbirini tamamlayan niteliklere sahip olmalarına ve birlikte çalıştıklarında görevlerin gerektirdiği tüm yetenekleri bünyelerinde ortaya çıkarmalarına bağlıdır. Başarılı ekiplerde işbölümü, dayanışma, destek, inanç, azim ve hırs vardır. Ekip üyeleri arasında ortak sahiplenme, aidiyet duyguları gelişmiş, biz bilinci yerleşmiştir. Yüksek motivasyon, çalışma isteği, heves, heyecan ve bir ruh vardır. Özverili çalışma, adanmışlık duygusu yaygın gözlenir. Başarılı ekiplerin üyeleri işlerini bilirler, severler ve yaparlar. Sürekli kendilerini iyileştirirler, değişime ve ilerlemeye açıktırlar. 

     “Ekip çalışması en iyi haliyle; işgücünü harekete geçirir, yeni fikirlerin yaratılmasını, üyelerin tek başlarına ortaya koyacaklarından daha başarılı işler çıkarmalarını sağlar...” “Ekip çalışması en kötü haliyle; işgücünün maneviyatını kıran, özgün düşünceyi bastıran, üyelerini üretmek yerine çatıştırarak zaman ve kaynak israfına neden oldukları bir süreçtir.

     Neden Ekip Çalışması

     Ekibin her üyesi, yapılması gerekli göreve özel ve değerli bir katkı/perspektif getirir. Ekip çalışmasında oluşan bilgi paylaşımı, sonucu etkileyecek çok önemli bilgilerin değerlendirme dışı kalmasını önler. Çalışanlar, kendi katkılarıyla oluşan karar ve plânların uygulanmasında daha yardımcı olurlar. Karmaşık ve hata payının yüksek olduğu işlerin, daha kısa sürede ve daha mükemmel şekilde yapılmasını sağlar.

    Ekiplerin yönetimi için organizasyonda lider şarttır. Ekip liderinin yeterliliği ekibin verimliliği üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Lider, ekipte yer alan üyelerin hepsinin ait olduğu disiplinler hakkında bilgi sahibi olmalı, lider ile üyeler arasında açık bir iletişim bulunmalıdır.

     Ekip çalışmasında lider;

     TUTARLI ve DÜRÜSTTÜR; Liderin özü ve sözü birdir. Söyledikleriyle davranışları arasında tutarlılık vardır. Lider, ekip üyeleri arasında ayırım gözetmez. Liderin iç uyumu, özgüveni ve öz saygısı yüksektir.

     KARARLIDIR; Liderin en önemli özelliğidir. Baskı altında da olsa, yetersiz bilgiyle de olsa, doğruya en yakın kararı verebilmek, sonucu değiştirebilmek için “olmazsa olmaz” koşuldur.

    YETERLİDİR; Lider yaptığı ya da yönettiği işi iyi bilir. Alçakgönüllüdür ve öğrenmeye ve kendini geliştirmeye her zaman açıktır. Lider, bilmediğini de bilir.

    DEĞİŞİM YARATIR; İleri görüşlüdür, geleceği yorumlar, kimsenin fark edemediği ya da fark etse de el atmaya cesaret edemediği fırsatlara göz diker, yorumlarını bir mesaja dönüştürüp çevresine aşılamaya girişir, insanları bir inanç etrafında birleştirir.

     EKİBİN PUSULASIDIR; Liderin vizyonu ve mesajı ona ve ekibe yön verir, hareketin devamını sağlar. Vizyon gidilecek yöne odaklanarak kaybolmadan o doğrultuda yol almak için bir pusuladır.

     BİRLEŞTİRİCİDİR; insanların vizyonu anlamalarını ve bunu gerçekleştirmek için aynı safta toplanmasını sağlar.

     ANALİTİK DÜŞÜNÜR; Ekip liderinin analitik düşünce becerisine sahip olması, fırsatları görebilmeye, krizleri çözebilmeye veya önleyebilmeye imkan verir.

     HAREKETE GEÇİRİR; Ekip lideri, kurumun geleceğe ilişkin vizyonunun hayata geçirilmesini sağlamak için insanları o yönde harekete geçirmelidir.

     İZ BIRAKIR; Değerleri ve ahlak anlayışıyla, üslubuyla ve davranış biçimiyle çevresine, hatta tüm topluma örnek olur. Kendisinden sonra gelenlere özdeşleşebilecekleri bir model sunar.lmesini sağlamak için insanları o yönde harekete geçirmelidir.